Arıların Sıkıştırılması

Arıların Sıkıştırılması;

Arıların sıkıştırılmasındaki amaç, kovan içindeki arı miktarına yani çerçeve adedine göre hava hacminin azaltılmasıdır. Bu sayede arılar kovan içindeki azaltılmış hava miktarını daha az bal tüketerek ısıtabileceklerdir. Sizlere değişik kovan tiplerine göre kovan içi litre (hacim) hesaplamaları ile birlikte değişik tipte sıkıştıma şekillerini anlatmaya çalışacağım.

Crane’e (1990) göre, Dadant tipi kovan 58,76 l, Langstroth tipi kovanlar ise 38,94 ile 44,99 l, hacmindedir. Denemede kullanılan kuluçkalıkların (46×37,5×26 cm) hacmi 44,85 l, ballıkların (46×37,5×17 cm) hacmi 29,32 l dir.

Hesaplamalar;

Aşağıda çizelge 1 de üç değişik kovan tipinin litre hesapları yapılmıştır.

Çizelge 1 – Üç değişik kuluçkalığın içi ve çerçevelerin hacim hesapları.

Çizelge 1 de kuluçkalık içi ve çerçeve dış ölçülerine göre hesap yapılmıştır. Çerçeve hacminin içinde bal kemeri ve yavru hücresi boşlukları da dahildir. 10 çerçeveli Longstroth kuluçkalık hacminden çerçeve hacmini çıkartırsak kalan en fazla hava miktarı 21,55 ᶩ dir.

Çizelge 2 – Çerçeve hücre gözlerindeki hava miktarları.

Arıların kapladığı alan, yaklaşık olarak petek yuvalarındaki yavrulama alanı kadardır. Çizelge 2 de hücre hava miktarları verilmiştir. Bir çerçevede toplam 1,46 ᶩ hava bulunmaktadır. 10 çerçeveli kuluçkalıkta yavru petek gözlerindeki hava miktarını kalan max hava miktarından çıkartırsak, 6,95 ᶩ hava kalacaktır. Bu değer petek gözlerindeki arı adedine ve kuluçkalık içindeki arı adedine göre değişmektedir. Bundan dolayı kuluçkalık içindeki arı adedi de min. 6,95 ᶩ – max. 21,55 ᶩ arasında hava mevcut olacaktır. Min-max değerlerinin ortalaması da 14,25 ᶩ hava olacaktır. Dadant kovanlarda ortalaması 16,80 ᶩ hava, AOÜK 420 kovanlarda ortalaması 19,23 ᶩ hava mevcut olacaktır.

Kuluçkalık içindeki çerçeve adedini 6 ya düşürdüğümüzü düşünürsek, kovan içindeki hava miktarı 32,55 ᶩ ye, ortalaması da 28,17 ᶩ yükselecektir. Bu durumda kuluçkalığımızı bölme tahtası ile 6 çerçeveye göre sıkıştırmamız yani alanı daraltmamız gerekmektedir.

Resim 1 – Kuluçkalıkta bölme tahtasının kullanılması.

Resim 1 de, 6 çerçeve arılı kuluçkalığın bölme tahtası ile yapılan uygulamayı göstermektedir. Bölme tahtası, örtü tahtasından başlayıp tabana kadar uzanmaktadır. Bölme tahtasının yanları ve üst tarafı kovana tam sığacak şekilde konmuş ve bölme tahtasının diğer tarafı boş bırakılmıştır. Bir hafta sonra kontrol için açıldığında bölme tahtasının yanları ve üst tarafı, arılar bulundukları bölümdeki alanı ısıtabilmek için propolis ile kapatıldığı görülmüştür. Bu uygulama bize doğru yönde yapıldığını göstermiştir.

Ancak; kovanın her açılıp kapandığında bölme tahtasını kaydırmak zorunda kalıyoruz. Arılar tarafından propolis ile kapatılan kısımlar her seferinde bozulmaktadır. Unutulmaması gereken bir husus da örtü tahtasının yanlarında ve üstünde 1mm lik bir açıklık, toplamda 1×10 cm lik açıklık meydana getirmektedir. Bu açıklıktan sıcaklık diğer tarafa geçerek ısı kaybına neden olacaktır. Aynı zamanda arılar boş olan tarafa geçemediği için her örtü tahtası veya örtü bezi açıldığında kovanla temas eden kısımları arılar propolis ile kapatamayacağından açık kalacak ve ısı buradan dışarı çıkacaktır. Bu olaylar doğru yaptığımızı sandığımızın, yanlış olduğunu görüyoruz.

Hatalarımızı nasıl düzeltebiliriz? Neler yapmalıyız;

Resim 2 – Boşlukları doldurarak yapılan arıların sıkıştırılması.

En ideal ve sorunsuz olacağına inandığım sıkıştırma şekli boşluk doldurarak yapılanıdır. 37 mm genişliğinde, boyu çerçeve yüksekliğinde veya tabana kadar uzanabilen ve üzerinde örtü tahtasına 1 cm mesafesi olan kasetler yapılarak kovanın içine yerleştirmektir. Bu sayede arılar kapak altındaki örtü bezini veya örtü tahtasının kovan yan duvar üzerimdeki açıklıkları rahatlıkla kapatabileceklerdir.

Resim 2 de olduğu gibi veya dördü bir arada kullanılabilir. Resimdeki gibi kullanılırsa arıların yan duvarlardan uzaklaştırılması daha iyi olacağı kanısındayım. Üst boşluğunun da olması kovan üstündeki örtü tahtası veya örtü bezinin kovan ile temas eden kısımları arılar tarafından rahatlıkla propolis ile kapanabilecektir.

Boşluk doldurmanın bir başka yolu da eskimiş çerçevelerin etrafına bezden torba dikerek içini de kalın ve ince ağaç talaşını karıştırarak doldurun ve torbanın ağzını kapatın. Yapmış olduğunuz bu çerçeve ile kovanın içindeki boşlukları doldurabilirsiniz. Aynı zamanda kovan içindeki nemi de alacaktır.

ARICILIĞA KARŞILIKSIZ GÖNÜL VERENLERE TEŞEKKÜRLER, İYİ Kİ VARSINIZ!

Arıcılık bilgilerimi geliştirmeme vesile olan, başta Sayın Muhsin DOĞAROĞLU Hocam olmak üzere;

Kendilerini televizyon yayınlarından tanıdığım ve zevkle izlediğim Sayın Hocalarım olan Kadriye SORKUN, Aslı ÖZKIRIM, Levent AYDIN, Devrim OSKAY ve Ali KORKMAZ ’a;

Arıcılık konusunda araştırma yaparak internette yayınlayan Sayın Bilim Adamlarına;

Karşılaştıkları zorlukları ve olayları paylaşan Arıcılara;

Teşekkürlerimi sunmayı bir borç bilirim.